Tentoonstelling

De tentoonstelling De Achterhoek en migratie | 1580 – 1940

Hebben jouw voorouders een migratieachtergrond? Veel Achterhoekers denken van niet. Verrassend genoeg is dit vaak wel het geval! Naar schatting heeft maar liefst 98% van de Nederlanders buitenlandse voorouders. Ook veel mensen uit de Achterhoek stammen af van migranten.

De tentoonstelling De Achterhoek en migratie toont een selectie van de informatie die het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers in zijn archieven heeft gevonden.

Vier bijzondere verhalen geven een beeld van De Achterhoek en migratie, namelijk over:

• Vernieling, verwoesting en ontvolking gedurende de Tachtigjarige Oorlog

• Grensverkeer en oorlogsvluchtelingen

• Terborg en Suriname in de 18^e en 19^e eeuw

• Amerika, het beloofde land (19^e eeuw)

Een overzichtskaart van de gebeurtenissen per streek en een tijdlijn completeren de tentoonstelling.

Klik op onderstaande button voor informatie over data en locaties van de tentoonstelling De Achterhoek en migratie.

Data en locaties tentoonstelling

Interesse om de tentoonstelling in jouw buurthuis of verenigingsgebouw te plaatsen? Dat kan! Informeer naar de mogelijkheden via info@ecal.nu. Een combinatie van deze tentoonstelling met eigen onderzoek naar de dorpsgeschiedenis is natuurlijk ook mogelijk!

*Het onderzoek naar de migratiegeschiedenis van de Achterhoek, dat als basis is gebruikt voor de tentoonstelling, kwam tot stand vanuit Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers als partner van Cultuur en Erfgoedpact Achterhoek. In CEPA zijn de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk verenigd met de provincie Gelderland, op het gebied van erfgoed en cultuur. 

Meer informatie over het project en links naar externe websites en podcasts staan onderaan deze pagina. 

Bestel het boek!

De tentoonstelling bevat slechts een fractie van alle informatie en resultaten die uit het onderzoek zijn gekomen. Er zijn nog veel meer interessante feiten en persoonlijke verhalen over migratie en de Achterhoek te vertellen. Deze worden te zijner tijd gebundeld in een boek. Dit komt te koop bij www.achterhoekseboeken.nl, of reserveer je exemplaar via info@ecal.nu. 

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws en de geplande evenementen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief via www.mijnachtergrond.nl.

Meer info en links:

Project mijn Achtergrond

Migratie is van alle tijden. Ook in de Achterhoek. ECAL duikt de geschiedenis is op zoek naar informatie, inzichten en verhalen over mensen die vanaf de zestiende eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog naar deze regio kwamen of juist eruit vertrokken. Meer info op www.mijnachtergrond.nl.

• Lees de laatste nieuwsbrieven terug: https://www.cultuurerfgoedachterhoek.nl/mijn-achtergrond#Nieuwsbrieven

• Zie hier de actuele activiteiten: https://www.cultuurerfgoedachterhoek.nl/mijn-achtergrond#Activiteiten

Zelf aan de slag?

Bekijk de vlogs over het project die zijn opgenomen met Frans Miggelbrink: https://www.cultuurerfgoedachterhoek.nl/mijn-achtergrond#Filmpje_vlog 
In deze vlogs hoor je hoe je zelf kunt starten met stamboomonderzoek (#4) en welke bronnen er zoal worden gebruikt voor het onderzoek naar migratie (#3). Zie ook vlog #2 en de specials met Mary Risseeuw over migratie naar Amerika.

Nomadsland.nl 

Benieuwd naar verhalen van oude en nieuwe migranten in en uit de Achterhoek? Op de website www.nomadsland.nl zijn deze te zien en beluisteren!

• Het verhaal van Willemken Stokkers uit Neede: https://nomadsland.nl/nl/stories/willemken

• Het verhaal van Christoffel Schoemaker uit Winterswijk:https://nomadsland.nl/nl/stories/christoffel

• Het verhaal van Gerrit Heusinkveld uit Halle: https://nomadsland.nl/nl/stories/gerrit

• Het verhaal van Aaltje Agterkamp uit Steenderen: htps://nomadsland.nl/nl/stories/aaltje

De ramp met de Phoenix

In 1847 vergaat het schip de Phoenix op Lake Michigan. Aan boord zijn veel Winterswijkse migranten. Joske Meerdink maakte er een indrukwekkende postcastserie en documentaire over. Klik hier.

1572 in de Achterhoek en Liemers

Eigenlijk kwamen de migratiestromen in en uit de Achterhoek op gang na 1572, het jaartal dat bekend staat als de 'geboorte van Nederland'. Over wat er toen precies gebeurde in deze regio bracht ECAL een boek uit: 1572 in de Achterhoek en Liemers.

Koop dit boek via www.achterhoekseboeken.nl. 

Links naar originele bronnen:

• Originele stukken bekijken die gebruikt zijn voor het onderzoek naar de stichting van Ulft door soldaten? https://proxy.archieven.nl/26/32848E3272424029976E50BDBE4AB8AB 

• Wil je zien wat de eerste vermelding is van de familie Willemsen in de Achterhoek? Via de volgende link zie je de registers van de stad ’s-Heerenbergh waarin je ziet dat ene Johannes Molitor (molenaar) zich meldt bij het stadsbestuur. Zijn zoon noemt hij Willem. Bekijk het via: https://proxy.archieven.nl/26/1BB014FAEE8B46A5AD622A428D77620F De brieven van zuster Cunera zijn ter inzage op de studiezaal van het ECAL: 1567 Correspondentie van Missiezuster "Cunera" te Manan, Maria Elis... (Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers) (ecal.nu).

• Onderzoek doen in de lijsten van opvarenden van de VOC? Ga naar het nationaal archief! https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/zoekhulpen/voc-opvarenden-1699-1794

Bronvermelding en afbeeldingen panelen:

De Achterhoek en migratie, 1580-1949

- Kaart van Chrstiaan Sgrooten, 1573. Koninklijke Bibliotheek van België, inv. nr. 21569

https://uurl.kbr.be/1438268

Vernieling, verwoesting en ontvolking (Tachtigjarige Oorlog)

- Veldslag bij Terborg door Frans Hogenberg, ca 1584. NL-DtcSARA 0828 inv. nr. 74

https://proxy.archieven.nl/26/9025FB361EAD4CEDACC0F138787C8C3B

- Brief Maria van Nassau uit 1587, NL-HrbgSHB 0214 inv. nr. 446

https://proxy.archieven.nl/26/C10DA88BE2D8442AB83906CC0FE0D60F

- Brief vanuit het Graafschap Zutphen, aan het Hof van Gelre, ca 1600. NL-DtcSARA 3032 inv. nr. 159. In te zien op de studiezaal van het Erfgoedcentrum.

- Vrijgeleide voor de burgers van Groenlo van Frederik Hendrik, 1627. NL-DtcSARA 0138 inv. nr. 122

https://proxy.archieven.nl/26/479E07DE5F2A409B8622C867CCD0088E

Terborg en Suriname (18^e en 19^e eeuw)

- Heerenstraat Paramaribo, 1900-1910. Rijksmuseum Amsterdam object NG-2016-50-26

http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.629056

- Pagina uit de inventaris van plantage Twijfelachtig, 1759. NL-HaNA 1.05.11.14 inv. nr. 206

https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/1.05.11.14/invnr/206/file/NL-HaNA_1.05.11.14_206_0375

- Heerenstraat, Paramaribo, 1903-1910. Rijksmuseum Amsterdam, object NG-1994-65-2-2-3

http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.486748

Amerika, het beloofde land (19^e eeuw)

- afbeelding stoomschip, ca 1910. Rijksmuseum Amsterdam, object RP-F-F01141-N

http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.275032

- Grafiek aan de hand van onderzoek Jan Kramer en uitwerking Superposition. Data is afkomstig uit de verslagen van de toestand der provinicie Gelderland. Deze zijn in te zien op de studiezaal van het ECAL.: NL-DtcSARA 0937. Verslag van de toestand der provincie Gelderland, 1849-1937

Grensverkeer en oorlogsvluchtelingen (Begin 20^e eeuw)

- Grens tussen Dinxperlo en Suderwick, 1914-1918. Beeldbank ECAL NL-DtcSARA 1095-12-313

https://proxy.archieven.nl/26/19B0DE8018C34756920A38F99CAC1411

- Grens tussen Dinxperlo en Suderwick, 1914-1918. Beeldbank ECAL  NL-DtcSARA 0045-3-5-4

https://proxy.archieven.nl/26/A61A1C581F97408CBBD295AAF239E97C

- Bevolkingsregister, 1914-1918. NL-DtcSARA 0262 inv. nr. 145

Ontdek nog veel meer over migratie!

Huifkar met familie onderweg, Karel Frederik Bombled, 1832 – 1902. Rijkstudio Amsterdam object RP-P-OB-27.747

http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.84950

Kaartzijde

- Kaart van Gerard Mercator, 1590. NL-DtcSARA 0098 inv. nr. 412 https://proxy.archieven.nl/26/C8E1E3A1FA7643668F561319C6AC39E5

- Elisabeth Charlotte van Dohna, 17^e eeuw door Johannes Mijtens. RKD: https://rkd.nl/images/145025

- Kerkenboek Doopsgezinden Winterswijk. In te zien op de studiezaal van het ECAL NL-DtcSARA 0097 inv. nr. 1