Veluwe
De streektaal die op de Veluwe wordt gesproken is, net als het Achterhoeks, een variant van het Nedersaksisch. Omdat het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers hét taalinstituut is voor het Nedersaksisch in Gelderland, maakt het ECAL zich dus ook sterk om de Veluwse streektaal te stimuleren en promoten.
ECAL op de Veluwe
Het ECAL is op de Veluwe begonnen met de uitrol van verschillende projecten. Toch zijn we altijd op zoek naar meer contacten, ideeën en nieuwe initiatieven om een bijdrage aan te leveren! Voor vragen, ideeën of suggesties, neem contact op met de Veluwse streektaalfunctionaris Susanne Braamburg: s.braamburg@ecal.nu
Onderwies en educatie
De Veluwse streektaal is een belangrijk onderdeel van de regionale identiteit. Daarom brengen we graag zoveel mogelijk mensen in aanraking met onze streekcultuur, door middel van lespakketten en werkmateriaal.
Het aanbod varieert van peuters en kleuters tot basisschoolkinderen en hun leerkrachten, zorgmedewerkers en (groot)ouders.
Ook verzorgen we op aanvraag lezingen of (pub)quizzes.
Wiesneus
Al een aantal jaar wordt op de Oost-Veluwe het magazine Wiesneus uitgegeven, waarmee kinderen uit groep 5 en 6 op een speelse wijze kennis maken met de Veluwse streektaal. Het magazine staat vol met verhalen, puzzels, prijsvragen, liedjes en nog veel meer – uiteraard allemaal in de streektaal!
Bij het magazine kan een gratis gastles worden gegeven, waarin de kinderen spelenderwijs meer leren over de Veluwse streekcultuur en -taal. De lesmaterialen kunnen door leerkrachten ook voor persoonlijk gebruik worden aangevraagd.
De Wiesneus is in het hele Nedersaksische taalgebied een populair middel om de streektaal in de klas te brengen – het Nedersaksisch is immers een officieel erkende taal en er is wettelijke ruimte voor streektaalonderwijs. Daarnaast helpt streektaalonderwijs in de meertalige ontwikkeling van kinderen: dit is een bewezen cognitief voordeel en zorgt dat ze makkelijker een nieuwe taal kunnen leren.
Het plat praotn is ons middel om kinderen te laten reflecteren op taal en taalkeuzes om hen heen. Sommigen kennen het nog van thuis, voor anderen is het een nieuw avontuur. In beide gevallen draagt de Wiesneus bij aan de zichtbaarheid van de Veluwse streekcultuur en -taal: zodat deze niet verdwijnen.
Meedoen?
Scholen kunnen de Wiesneus en bijbehorende gastles gratis aanvragen. Dit kan bij de Bibliotheek in hun gemeente. Niet alleen op de Veluwe en in de Achterhoek wordt de Wiesneus uitgedeeld, dit gebeurt in het hele Nedersaksische taalgebied! Kijk maar eens op www.wiesneus.nl.
Streektaal in de zorg
Zorgzakboekje
Als je zorg nodig hebt, is het fijn om te worden aangesproken in de taal die je het best beheerst en waar je je het best in kunt uitdrukken. Voor veel mensen op de Veluwe is dat de streektaal, en zorgmedewerkers spreken juist steeds minder vaak de streektaal. Daarom is het zorgzakboekje Eerste Hulp bie plat praoten een uitkomst, een vertaalgidsje voor zorgmedewerkers om een bietjen plat te praoten, het ijs te breken en zo de kwaliteit van de zorg te verhogen.
'Want ’t geneest niet, mer vuult wèh bèèter!'
Het Veluwse zorgzakboekje is particulier te koop via www.achterhoekseboeken.nl en gratis aan te vragen door zorgmedewerkers of zorginstellingen via info@ecal.nu
Taol en schrieverie
De streektaal is van oorsprong een geschreven taal. Toch is het belangrijk om de taal op te schrijven! Zo wordt de taal namelijk bewaard en kan hij ook worden ingezet voor moderne vormen van (geschreven) communicatie. Op de Veluwe zijn er verschillende streektaalwoordenboeken, en zijn er spellingsregels opgesteld. Zo probeert het ECAL het schrijven in de streektaal te stimuleren: van kinderboeken tot verhalen, en vooral: in de publieke ruimte! Daarom zijn wij ook altijd bereid om teksten te vertalen. Klik op de onderstaande buttons
Eelektronisch woordenboek Gelderse Dialecten (E-WGD)
SDHW-woordenboek (Heerde-Waopmvelde)
Workshops en lezingen
Het ECAL wordt vaak gevraagd om lezingen over de streektaal te verzorgen, en dit doen wij graag! Onze Veluwse streektaalfunctionaris Susanne Braamburg komt graag langs om meer te vertellen over de missie van het Erfgoedcentrum om cultureel erfgoed te behouden, en de activiteiten die worden ontwikkeld. Daarnaast vertelt ze graag over het Nedersaksisch en de Veluwse streektaal, op basis van het door haar verrichte onderzoek. Daarnaast is er ruimte voor anekdotes, quizzes en verhalen in de streektaal. Het geven van workshops over spelling en grammatica is ook mogelijk. Neem voor meer informatie contact op! info@ecal.nu