Cultuurhistorisch tijdschrift Oer
Het kwartaaltijdschrift Oer is een gezamenlijke uitgave van het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Erfgoedcentrum Zutphen, Waterschap Rijn en IJssel en Achterhoek Uitgevers.
Losse nummers kosten € 6,95 en zijn op de studiezaal van het Erfgoedcentrum, in de leeszalen van de centra, in de boekhandel en via www.achterhoekseboeken.nl te koop. U kunt ook een abonnement nemen: € 24,50 voor 4 nummers per jaar. Kijk voor meer informatie op www.achterhoekuitgevers.nl.
Donateurs van het Erfgoedcentrum ontvangen Oer gratis. Lees hier meer informatie over het donateurschap.
Oer 54 (uitgave december 2024)
Deze editie staat bol van het ‘boekennieuws’. In de eerste plaats laat Anita Kamperman in de rubriek Boekenniejs steevast vijf titels de revue passeren. In de rubriek Prikbord wordt kort aandacht besteed aan het nieuwe stripboek én magazine over de Slag om Grolle. Daarnaast volgt een korte beschrijving van het nieuwe Jaarboek van ECAL. In beeld staat deze keer volledig in het teken van mannenkoren in de Achterhoek en Liemers. Dirigent Esther Gotink-van der Heijden schreef hier een boek over. Foto’s uit de uitgave zijn opgenomen in deze rubriek. Bennie Eenink uit Halle schreef eerder een boek over de geschiedenis van zijn dorp. Hij verhaalt in zijn artikel over de prominente rol die de molen daarin speelde. Peter Bresser en Willems Willemsen vertellen uitgebreid over hun lijvige uitgave over de geschiedenis van Terborg. Op basis van onderzoek van geschreven bronnen alsmede kaarten zijn zij tot nieuwe inzichten gekomen.
Onderzoek is ook wat Joost Dijksman uit Almen graag wil, namelijk naar de crypte die zich in de dorpskerk bevindt. Hij vertelt zijn verhaal aan Sander Grootendorst. Hedwig Berendsen-Hooman laat tante Doortje uit Velswijk aan het woord over haar bewogen familieleven, Mirjam van Velzen-Barendsen beschrijft een moord in Netterden, Constant Willems maakte een reconstructie van het superkanon de Grote Busse die de stad Zutphen ooit heeft aangeschaft en Wouter Derksen richt zich in zijn artikel op een vijftal IJsselkunstenaars. Tot slot levert Eddy Geurtsen uut Hengel een mooie bijdrage in het dialect over ’t peerd en maakte Marcel Kuster op basis van een kaart van Nicolaes van Geelkercken een reconstructie, waardoor een duidelijk beeld ontstaat van de Achterhoek in de 17e eeuw.
Oer 53 (uitgave oktober 2024)
Deze editie start met het verhaal over Frederik Andreas (Frits) Kunst. De vader van Frits start eind negentiende eeuw een leerbewerkingsbedrijf in Terborg. Frits treedt in zijn vaders voetsporen als hij in 1922 in de oude smederij in de Hooge Molenstraat in Doetinchem start met de fabricage van lederwaren. In hetzelfde jaar opent hij een lederwarenwinkel in de Boliestraat. Rond diezelfde tijd zien Mozes de Wolff en de vader en zoon Salli en Salomon Gokkes in Doetinchem en Carel Engelbert Julius Röntgen in Zutphen, door de afschaffing van accijns op deze inlandse vruchtenwijnen, volop mogelijkheden om cider te verkopen in Nederland. Gerard Olthof, onderwijzer van beroep, komt via een wonderlijke weg terecht in de productie en handel van celluloseproducten (wasbenzine, thinner, vernissen). Ondernemer Johan Adolfs bedenkt in de jaren vijftig de dorpsfilm. Hij trekt met een filmploeg door het land om een sfeerimpressie te maken van het leven in verschillende dorpen. Hij hanteert hiervoor een beproefd recept: een rondrit door het dorp, waarbij de camerabus met luidsprekers de inwoners naar buiten lokt. Boudewijn Bleekman spoorde voor Omroep Gelderland tal van films op uit de Achterhoek en Liemers waarbij we inmiddels zijn aanbeland bij aflevering 100.
Verder terug in de tijd, al vanaf de middeleeuwen, vormde de Berkel een belangrijke handelsroute voor met name Zutphen. Verschillende Berkelcompagnieën probeerden de rivier bevaarbaar te houden. In het midden van de 18e eeuw werd in dat kader de rivier in kaart gebracht. Het resultaat is twee meterslange kaarten waarop de Berkel tot in detail is weergegeven. Op basis hiervan werden verbeterplannen gemaakt die lang in de la bleven liggen. Zo lang dat de scheepvaart dusdanig haar betekenis verloor en van de plannen niets meer terechtkwam.
In deze editie van Oer staat verder het tweede deel over de nieuwsprenten van de inname van Maurits in 1591 van Zutphen door Anne de Jong, schetst Wilke Schram de geschiedenis van De Mars eveneens in Zutphen, duikt Wouter Derksen in het oeuvre van de Steenderense kunstschilder Tineke Roorda en blikt Mirjam van Velzen met enkele oud-leerlingen terug op hun tijd op de Nijverheidsschool in Lochem. Tot slot interviewde Sander Grootendorst Bert Scheuter uit Varsseveld, de net 70 geworden columnist (van de Gelderlander) en dichter.
